

طب کار
طب کار چیست؟
طب کار شاخه ای تخصصی از علم پزشکی است که به بررسی بیماری های ناشی و مرتبط با مشاغل گوناگون ازجهت تشخیص، درمان و پیشگیری از وقوع آنها می پردازد. همچنین مباحث مرتبط با ارتقای بهداشت محیط های شغلی و بررسی آمارهای بهداشتی سلامت شغلی از دیگر موضوعات مطرح در این رشته است.
هدف اصلی طب کار
هدف اصلی و رسالت طب کار و انجام معاینات شغلی از جمله معاینات بدو استخدام و معاینات ادواری حفظ و ارتقای سلامت شاغلین در ابعاد جسمی، روحی و روانی است. متخصصین و کارشناسانی که در این زمینه فعالیت دارند با شناخت کامل از محیط کار، عوامل زیان آور محیط کار، بیماری های شغلی یا بیماری های ناشی از کار و تاثیری که بر سلامت شاغلین می گذارند شاغلین را بررسی می نمایند.
بررسی محیط کار و غربالگری شاغلین از نظر بیماری ها که با معاینات ادواری صورت می گیرد باعث کنترل بیماری ها و آسیب های شغلی می شود. طب کار کلیه مشاغل از جمله اداری، صنعتی و پرسنل خدمات سلامت را تحت پوشش قرار می دهد.
معاینات بدو استخدام
معاینات بدو استخدام به منظور سنجش توانمندی جسمانی، روانی و اجتماعی شاغل و به کارگیری فرد در شغل متناسب با این توانمندیها انجام میگردد و یکی از خدمات مهم مراکز طب کار از جمله مرکز طب کار سلامت سام پارس است.
این معاینات با تعیین وضعیت پایه سلامت عمومی و شغلی فرد، در صورت ابتلای فرد به یک بیماری در آینده، در تعیین شغلی و یا غیر شغلی بودن بیماری وی به پزشک بسیار کمک می کنند که البته این مسئله هنگام طرح موضوع در مراجع قانونی اهمیت بیشتری پیدا می کند. این معاینات بر اساس ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی برای شروع به کار هر فرد مشمول بیمه تامین اجتماعی الزامی است.


یعنی باید تناسب شغل مورد نظر با متقاضی اشتغال از نظر وضعیت جسمی و روحی وجود داشته باشد . اگر این تناسب وجود نداشته باشد بیمه شده ممکن است به بیماری های شغلی ناشی از محیط کار مبتلا شده و یا در محیط کار دچار حادثه های ناشی از کار بشود
طبق ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی ، ازجمله وظایف کارفرمایان قبل ازبه کارگیری افراد انجام معاینات بدو استخدام است. اين معاينات در مراكز طب کار انجام ميشود.
معاینات ادواری
معاینات ادواری یکی از شناخته ترین نوع معاینات شغلی طب کار می باشد می باشد. این نوع معاینات که نوعی از پیشگیری ثانویه است، با فواصل زمانی معین (اغلب یکساله) انجام می شود.
لزوم انجام معاینات طب کار
انجام این معاینات از جمله معاینات ادواری و معاینات بدو استخدام یکی از الزامات نظام مراقبت سلامت شغلی است که بر اساس ماده ۹۲ قانون کار، انجام آن بصورت حداقل سالی یکبار برای کلیه شاغلین تحت پوشش قانون کار الزامی است.
در یک برنامه سلامت شغلی، با شناخت و آگاهی کامل از محیط کار، فرآیندهای شغلی، خطرات و عوامل زیانآور در محیط کار و تاثیر این عوامل بر سلامت شاغلین، معاینات ادواری طب کار با هدف تشخیص، درمان و بازتوانی به موقع بیماریها و آسیبهای ناشی از شغل انجام میشود.
هزینه معاینات طب کار
معمولا معاینات ادواری واحدهای شغلی براساس مواجهات شغلی و ریسک خطرات ناشی از انجام کار تعیین وهزینه انجام ان براساس ماده ۹۰قانون تامین اجتماعی بعهده کارفرما است. در عین حال کارفرما میتواند قبل از استخدام شاغلین از وضعیت سلامتی داوطلب استخدامی توسط مراکزطب کار یقین حاصل نموده که هزینه آن بعهده مستخدم است.
در واقع متخصص طب کار باید حافظ منافع کارگر و کارفرما بوده و اطلاعات صحیح در مورد و ضعیت سلامتی کارگر و محیط های شغلی را با رعایت امانت و حفظ اسرار پزشکی بصورت محرمانه در اختیار کارفرما و مراجع دولتی ذیصلاح قرار دهد.
صدور کارت سلامت رانندگان خدمتی دیگر از مراکز طب کار
کارت سلامت رانندگان و صدور آن یکی از بهترین اقدامات مسئولان در راستای حفظ سلامتی رانندگان و همچنین امنیت راه ها به حساب می آید. و یکی از خدمات مهم برخی مراکز طب کار است.


از آن جهت که رانندگان باید مدت زمان زیادی را در حالت نشسته و بدون تحرک بدنی و همچنین در معرض ارتعاشات ماشین در حال حرکت باشند ، ممکن است که خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، اسکلتی-عضلانی و … برای آن ها زودتر از سایرین فراهم شود.
سخت گیری مسئولان و مراجع برای صدور این کارت برای رانندگان کامیون به نوعی تضمین کننده ی سلامت جاده ها برای سایر رانندگان وسایل نقلیه و جلوگیری از ایجاد تصادفات است. رانندگان این وسایل نقلیه به منظور صدور آن لازم است که هر چه زودتر برای انجام معاینات و بررسی سلامت روحی و جسمی به مراکز پزشکی شهر خود از جمله برخي مراكز طب کار مراجعه کنند.
مشاوره تخصصی در مراکز طب کار
مشاوره تخصصی در حوادث شغلی یکی از خدماتی است که در برخی مراکز طب کار از جمله مرکز تخصصی طب کار سلامت سام پارس ارائه می گردد. معمولا در موارد مشکوک به بیماری اسکلتی-عضلانی و حودادث شغلی منجر به آسیب اندام ها مشاوره تخصصی ارتوپدی انجام می گردد.
اما در مواردی که به بیماری حاد شکمی از جمله آپاندیسیت و کله سیستیت (التهاب کیسه صفرا) و حوادث شغلی منجر به جراحت در تنه و سر و گردن (به جز اندام ها) می گردد مشاوره تخصصی با متخصص جراح عمومی انجام می گردد.
مهلت انجام و ارائه نتیجه معاینات اولیه طب کار
هرچند معاینات ماده ٩٠ قانون بیمه تامین اجتماعی باید قبل از استخدام و بهکارگیری افراد انجام شود، ولی پذیرش نتیجه معاینات آندسته از مستخدمانی که کارفرمای آنان در طول یکسال اول اشتغال و بیمه پردازی آنها مبادرت به معرفیشان به مراکز معاینهکننده مورد تایید سازمان تامین اجتماعی برای انجام معاینات نیز کردهاند بلامانع خواهد بود. ضمناً چنانچه معاینات قبل از استخدام در موعد مقرر (حداکثر یک سال اول اشتغال) توسط کارفرما انجام شده، ولی تحویل شعبه بیمه پردازی نشده باشد، پذیرش آن با کنترل رعایت ضوابط بلامانع است.
تعیین از کارافتادگی در مراکز طب کار
نقص عضو و ازکارافتادگی از جمله مشكلاتي است كه ممكن است براي هر فرد شاغل اتفاق بيافتد. لازم است شاغلين از قانون كار در اين مورد آگاه باشند.


نقص عضوی که برای فردی پیش میآید ممکن است موقت یا دائم باشد. معمولاً برای مراجع قضایی اين مشكل به صورت دائم اهمیت دارد. اين مشكل به صورت جزئی و یا کلی گزارش میشود. در اين اتفاق به صورت جزئی درصد آن در اندام یا ارگانِ خاصی تعیین میشود و تأثیر این مشكل بر کل بدن، نقص عضو کل بدن است. مثلاً قطع انگشت اشارة دست راست….. درصد نقص عضو دست، ……. درصد نقص عضو اندام فوقانی و …. درصد نقص عضو کل بدن دارد.
تعيين نقص عضو و ازكارافتادگي از خدمات مراكز طب کار به حساب مي آيد و در مركز تخصصي طب کار سلامت سام پارس در اسرع وقت بررسي و انجام مي گردد.
معاینات بازگشت به کار
یکی از خدمات مراکز طب کار انجام معاینات بازگشت به شغل می باشد. کارگران پس از ابتلا به برخی بیماری ها قبل از بازگشت به محل کار باید این معاینات را انجام دهند و در صورت تایید می توانند به محل کار خود بازگردند. در دوره همه گیری کرونا این معاینات برای مبتلایان به این بیماری نیز انجام می شود.